โดจิเป็นแท่งเทียนที่มีจุดเปิดและจุดปิดของแท่งเทียนปิดในตำแหน่งเดียวกัน ความสำคัญของโดจิอยู่ที่ตำแหน่งที่แท่งโดจิได้ปิดแท่ง
ตามทฤษฎีแล้วโดจิจะต้องเป็นแท่งที่ปิดในตำแหน่งเดียวกับจุดเปิดเป๊ะ ๆ แต่ในโลกแห่งความเป็นจริงไม่มีอะไรที่สมบูรณ์แบบ 100% สำหรับโดจิก็ไม่มีข้อยกเว้น
ดังนั้นจึงมีกฎที่พอจะอะลุ่มอล่วยสำหรับการดูโดจิอยู่ หากแท่งที่เห็นมีจุดเปิดและจุดปิดอยู่ใกล้กันมาก ๆ ผู้เทรดสามารถมองแท่งนั้นว่าเป็นโดจิได้
แล้วจะรู้ได้อย่างไรว่าแท่งนั้นเป็นโดจิหรือ Spinning Top? การมองว่าแท่งเทียนแท่งไหนเป็นโดจิหรือไม่ขึ้นอยู่กับประสบการณ์และวิจารณญาณของผู้เทรดแต่ละคน
เพราะมันไม่มีกฎตายตัวสำหรับเรื่องนี้ ผู้เทรดควรจะพิจารณาโดจิโดยยึดเอาสภาพแวดล้อมรอบข้างของโดจิแท่งนั้น ๆ เป็นเกณฑ์ ยกตัวอย่างเช่น หากรอบ ๆ แท่งที่ผู้เทรดคิดว่าเป็นโดจิ
มีแท่งเทียนเล็ก ๆ อยู่มากมาย แท่งเทียนแท่งนั้นก็ไม่ควรมองว่าเป็นโดจิแต่ควรมองว่ากราฟเป็น sideways และไม่เข้าไปยุ่งกับมัน แต่หากตลาดอยู่ในตำแหน่งที่มีนัยสำคัญเช่น
แนวรับแนวต้านจากสวิง High หรือ Low หรือตำแหน่งปรับฐานของ Fibonacci Retracement หรือเกี่ยวข้องกับแท่งเทียนที่เป็น Trend Bar เช่นรูปแบบ Harami
ผู้เทรดก็ควรพิจารณาว่ารูปแบบนี้เป็นโดจิที่แสดงถึงความไม่ชัดเจนของทิศทางในตลาด
โดจิมีความพิเศษคือตัวของมันเองสามารถเตือนผู้เทรดได้ว่าหนทางข้างหน้าอาจจะมีการเปลี่ยนแปลงและการเปลี่ยนแปลงนั้นจะชัดเจนขึ้น
เมื่อแท่งที่ถัดจากโดจิเป็นแท่งเทียนในฝั่งตรงกันข้ามซึ่งจะเป็นการยืนยันสัญญาณจากแท่งโดจิได้เป็นอย่างดี ตอนที่กราฟเกิดโดจิเยอะ ๆ ผู้เทรดก็ไม่ควรพิจารณาโดจิเหล่านั้นว่าเป็นสัญญาณกลับตัว
เพราะโดจิที่เกิดนั้นไม่มีความหมายอะไรนอกจากบอกว่าตลาดกำลัง sideway ผู้เทรดควรจะมองว่าเป็นโดจิที่บอกถึงสัญญาณการกลับตัวก็ต่อเมื่อมันเกิดในบริเวณที่ไม่มีโดจิเกิดมาก ๆ ก็พอครับ
นอกจากนี้ผู้เทรดยังสามารถใช้จุดสูงสุดหรือจุดต่ำสุดของแท่งโดจิเป็นแนวรับแนวต้านได้อีกด้วย
โดจิที่เกิดบริเวณจุดสูงสุดของสวิง
โดจิจะเป็นแท่งเทียนที่มีประโยชน์มากหากมันเกิดบนแท่งเทียนที่เป็นจุดสูงสุดของสวิงเพราะมันจะเป็นสัญญาณเตือนว่าอาจจะมีการเปลี่ยนเทรน เป็นสัญญาณเตือนว่าเริ่มมีคนไม่เห็นด้วยกับเทรนที่เป็นอยู่และต้องการจะสวน
รูปนี้ยังสามารใช้ได้กับโดจิที่เกิดหลังจากแท่งเทียนขาขึ้นแท่งใหญ่ ๆ อีกด้วยเพราะโดจิที่เกิดบริเวณหลังจากแท่งเทียนขาขึ้นแท่งใหญ่มักจะเป็นสัญญาณเตือนว่าจุดสูงสุดของเทรนกำลังใกล้เข้ามาแล้ว
สำหรับตลาดขาขึ้นการเกิดโดจิมันจะเป็นการบ่งบอกถึงทิศทางที่กำลังจะเปลี่ยนแต่กลับตลาดขาลงแล้วมักจะไม่เป็นอย่างนั้น ในตลาดขาลงเมื่อเห็นโดจิที่เกิดต่ำกว่าแท่งเทียนขาลง
โดจิแท่งนั้นมักจะกลายเป็นจุดเข้าให้ตามเทรนลงต่อไปเสียมากกว่าดังนั้นหากเห็นโดจิในตลาดขาขึ้นผู้เทรดสามารถสวนได้ง่ายกว่าที่จะสวนจากตลาดขาลง
หากเป็นเทรนขาลงผู้เทรดควรจะรอให้มีสัญญาณยืนยันการกลับตัวอีกสักนิดแล้วค่อยตัดสินใจสวนครับ
The Long-Legged Doji
เป็นอีกหนึ่งรูปแบบของกราฟโดจิที่มีความสำคัญไม่แพ้กับรูปแบบอื่น รูปแบบนี้แท่งโดจิจะมีลักษณะเด่นหรือไส้ทั้งสองข้างที่ยาวมาก ๆ จนเห็นได้ชัดส่วนตัว Body ของแท่งเทียนก็ยังลีบเล็กเหมือนเคย
ลักษณะของแรงในตลาดที่สร้างรูปแบบนี้คือ ครั้งหนึ่งราคาเคยถูกตลาดกระชากขึ้นไปอย่างแรงแต่ในเวลาถัดมาก็ถูกดีดกลับมาด้วยความรุนแรงเช่นกันก่อนที่จะมาปิดใกล้ ๆ กับจุดเปิดของแท่งเทียนเอง
สำหรับชาวญี่ปุ่นได้นิยามรูปแบบนี้ไว้ว่า “รูปแบบที่ตลาดกำลังหลงทาง” เพราะไม่รู้ว่าจะไปทางไหนดี การที่ตัว Body ของแท่งมีลักษณะลีบเล็กสามารถบอกผู้เทรดได้ว่าตลาดอยู่ในสภาวะที่ไม่คงที่
ครั้งหนึ่งขาขึ้นเคยเป็นผู้ครอบครองตลาดแต่ในเวลาไม่กี่อึดใจกลายเป็นขาลงเป็นผู้ครอบครองตลาด แต่ท้ายที่สุดก็กลับมาปิดในตำแหน่งที่ใกล้เคียงกับจุดเปิด เมื่อเกิดรูแปบบนี้ผู้เทรดควรจะรอดูรูปแบบราคาอีกทีจากแท่งถัดไปครับ
The Gravestone Doji
เป็นอีกรูปแบบหนึ่งที่มีความสำคัญสำหรับตระกูลโดจิ ลักษณะของมันคือจุดเปิดจะเปิดในจุดที่ต่ำที่สุดของแท่งและจุดปิดก็มาปิดในจุดเดียวกับจุดเปิด รูปแบบนี้เป็นการแสดงให้เห็นถึงกระทิงกับหมีที่สู้กัน
จนสุดท้ายก็มาจบลงที่เดิมคือจุดเปิดของแท่งนั่นเอง ความหมายของรูปแบบนี้คือขาขึ้นที่ไม่สามารถรักษาแรงขึ้นของตัวเองได้จนนาทีสุดท้ายก่อนปิดแท่งจนในที่สุดก็ดีดตัวกลับลงมา
ยิ่งไส้ของแท่งโดจิ Gravestone ยาวมากเท่าไหร่ ความรุนแรงของแรงขาลงก็มีมากขึ้นเท่านั้น
ในแท่งที่ 1 จะเห็นว่า Gravestone Doji แท่งนั้นสามารถทำ High สูงสุดของเทรนขึ้นได้และในแท่งเดียวกันก็รูดลงกลับมาปิดในจุดที่ใกล้เคียงกับจุดเปิดเป็นสัญญาณที่ชัดเลยว่า
แรงของขาขึ้นล้มเหลวแล้วและราคามีความเป็นไปได้ที่จะเปลี่ยนทางสูง
ในแท่งที่ 2 Gravestone Doji แท่งนั้นทำหน้าที่เป็นตัวยืนยันแท่ง Long- Legged Doji ที่สามารถทำ High สูงสุดได้ แท่งนี้ทำหน้าที่ยืนยันว่าราคาขาขึ้นไม่มีแรงที่จะพาตัวเองขึ้นไปได้อีก
จึงกลับมาปิดในตำแหน่งใกล้เคียงกับจุดเปิดจึงเป็นสัญญาณที่น่าเชื่อถือสำหรับการ sell
ในแท่งที่ 3 Gravestone Doji แท่งนี้ทำหน้าที่เป็นตัวบอกว่าแรงขาขึ้นได้เริ่มจะหมดแรงแล้วสังเกตแท่งที่ถัดจากแท่ง Gravestone Doji จะเห็นได้ว่ามีสองแท่งที่พยายามจะดันราคาให้กลับขึ้นเป็นเทรนขึ้นต่อแท่งที่ถัดจาก
Gravestone Doji สามารถมองเป็น Hammer ได้ แท่งถัดจาก Hammer ก็เป็นแท่งเทียนเทรนขึ้นแต่แท่งถัดมาเป็น Engulfing
ซึ่งเป็นตัวยืนยันว่าเทรนขึ้น ณ ขณะนั้นไม่มีแรงพอที่จะขึ้นแปลว่าราคาอาจจะพักตัวเพื่อไปต่อหรือพักตัวเพื่อเปลี่ยนทางนั่นเอง
Credit : thaiforexschool.com
